به گزارش خبرنگار وسائل، امروزه بحران و چالشهای بیشماری را برای نظامهای سیاسی در دنیای کنونی میتوان رصد نمود که همگی ریشههایی در مباحث و نگرشهای فلسفی دارند. نگرشهایی که به جهان هستی، انسان، شناخت، جامعه و فرجام هستی وجود دارد و نیز چگونگی نگرش به قدرت، دانش، اخلاق، و... .
به هر حال به نظر میرسد که همه امور و حتی علوم را مادی دیدن موجب آسیب پذیری دانش سیاسی، و بحران در جهان امروز گشته است به طوری که در غالب قلمروهای بین المللی و منطقهای شاهد گسستهای نگرانکنندهای هستیم، همانند گسست بین دین و سیاست، اخلاق و معنویت با قدرت، دانش با مذهب و... که برآیند گسستهای یاد شده بریدن انسان و زندگی سیاسی صاحبات قدرت از پایبندی به ارزشهای اخلاقی و معنوی است.
دولتها و نهادهای بینالمللی در سیاستگذاری های خود به ابعاد مادی انسان اصالت میدهند و در هر جایی از دنیا مانعی بر سر اهداف مادی خود مشاهده نمایند از هر راه ممکن و لو با ظلم، جنگ و خون ریزی، مانع را شناسایی کرده و آن را از مسیر راه خود بر میدارند.
امروز غالب ترین سیاست در بین سیاست های بشری سیات لیبرال دموکراسی است که با چالش های جدی مواجه است. چه در سیاست های داخلی و منطقه ای و چه در سیاست های بین المللی، گرفتار گشته، که سعی وافر بر رهایی خود دارد. برای رهایی تمام تلاشهایی که اندیشمندان بزرگ لیبرال دموکراسی انجام میدهند و لکن به هیچ برون رفتی دست نمییابند چرا که به بحران ها و چالشهای آنان به نوع نگرشهای مادیگرایانه آنان بر میگردد.
شاید یگانه راه برون رفت از از بحران ها عبارت است از تغییر در نگرشها؛ در غیر این صورت هیچ برون رفتی پیش رو نخواهد بود و فرافکنیهایی که در اقصی نقاط جهان همچون افغانستان و عر اق انجام میدهند، در واقع بر مشکلات خود میافزایند.
با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، نوع جدیدی از سیاست در منظر جهانیان قرار گرفت. سیاست جدید که پرچمدار اصلی آن امام خمینی بودعلاقهمندان زیادی در سراسر جهان اهم از مسلمانان و غیر مسلمانان پیدا کرد.
پایان نامه«الگوی نظام سیاسی مطلوب در حکمت متعالیه» به قلم بهرام دلیر برای اخذ درجه دکتری، در سال 1391، در دانشگاه باقرالعلوم نگارش شده است.
این تحقیق از یک مقدمه و پنج فصل تشکیل شده است. علل چهارگانه و تقسیماتش پیوند اساسی با مباحث سیاسی دارد، در تحلیلهای سیاسی میتوان از علل فلسفی چهارگانه، الگو گرفت. قوای نظام سیاسی را بر اساس آن قالبریزی نمود، قوه مجریه به مثابه علت فاعلی، قوه مقننه به مانند علت مادی، نوع نظام سیاسی به منزله علت صوری و قوه قضاییه عامل نگهدارنده، بالاخره مجموع اهداف تمام قوا به مثابه علت غایی به شمار میروند.
در یک نگاه دیده میشود که این تحقیق طی پنج فصل به پرسشهای فرعی ذیل پاسخ میدهد:
1- مفاهیم و چارچوب نظری سیاست متعالیه چیست؟
2- منابع و مبانی نظام سیاسی مطلوب متعالیه کداماند؟
3- کارگزاران و نهادهای نظام مطلوب سیاسی متعالیه کداماند؟ و چیستند؟
4- انواع نظامهای سیاسی (مطلوب و نامطلوب) در حکمت متعالیه کداماند؟
5- غایات و اهداف نظام سیاسی متعالیه چیستند؟
برآیند پاسخها جواب پرسش اصلی خواهد بود، الگوی ارائهشده در نتیجه با نموداری ارائه گشته است، پارادایم حاکم بر پژوهش علل اربعه و روش تحقیق به روش توصیف، تعلیلمتن، محتوا، استنباط و استناد، خواهد بود.
در این پایان نامه به بحث از نظام سیاسی مطلوب از منظر حکمت متعالیه می پردازد. حکمت سیاسی متعالیه هر چند به دست مرحوم صدرالمتالهین تاسیس گشته است و ایشان خود برخی از مبانی و مباحث بنیادین آن را ارائه کرده است، اما اندیشمندان بعدی چون علامه طباطبایی، امام خمینی(ره)، شهید مطهری و علامه جوادی آملی به شرح و بسط آن پرداختهاند.
از منظری انقلاب اسلامی ایران ثمره رویکرد امام خمینی(ره)، به حکمت سیاسی متعالیه بوده است. این رساله کوشش خواهد کرد الگوی نظام سیاسی مطلوب را بر اساس حکمت متعالیه با توجه به نیازهای دنیای کنونی و رویکرد جهانی بررسی نموده و برای جهان امروز معرفی نماید.
منابع و مبانی سیاست متعالیه میتواند الگوی یک نظام سیاسی باشد منابع معرفتی با خوانش متعالیه که به نوعی همه را هستی شناسانه میبیند. در مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی، انسانشناسی و فرجامشناسی با نوع وحدتگرایی که دارد برون دادش انسجام در کل نظام سیاسی میشود.
کارگزاران و نهادهای نظام سیاسی متعالیه اعم از نظام امنیتی، اقتصادی، قضایی و... همه رویکرد توحیدی دارند. حکومت وسیلهای است برای اجرای شریعت؛ تمام کارگزاران و نهادهای سیاسی متعالیه دغدغه اجرای شریعت را دارند.
فهرست نتایج این تحقیق را میتوان در چند مورد خلاصه نمود که عبارتند از:
ـ از نظر روشی علل چهارگانه فلسفی از ظرفیتی برخوردارند که میتوانند خیلی از تحقیقات علوم سیاسی را پوشش بدهد.
ـ از نظر منابع سیاست متعالیه که برگرفته از حکمت متعالیه است با سایر مکاتب فلسفی متفاوت است.
ـ هدف سیاست متعالیه بر این است امت را الهی کند و آنها را به اسماء حسنی الهی وارسته کند.
ـ ماموریت سیاست متعالیه هم معاشسازی است و هم معادسازی میکند.
ـ سیاست متعالیه به دنبال خلیفه الهی است و بر این باور است که خلیفه الهی نباید به جز حرف مستخلفعنه بزند.
ـ جهاد را به سه قسم دانستن از ویژگیهای سیاست متعالیه میباشد جهاد اصغر، اوسط و اکبر./204/241/ح